Το φιλί δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων. Το κάνουν οι πίθηκοι, το κάνουν οι αρκούδες, το κάνουν ακόμη και κάποια θαλασσοπούλια. Και τώρα, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι το φιλί έχει βαθιές εξελικτικές ρίζες, που εκτείνονται περισσότερο από 21 εκατομμύρια χρόνια πίσω στον χρόνο. Σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, η πράξη του φιλιού – όπως τη γνωρίζουμε σήμερα με επαφή στόμα με στόμα – φαίνεται ότι υπήρχε ήδη στον κοινό πρόγονο των ανθρώπων και των μεγάλων πιθήκων. Τα ευρήματα υποδεικνύουν επίσης ότι και οι Νεάντερταλ, οι εξαφανισμένοι συγγενείς μας, πιθανότατα φιλιούνταν. Μάλιστα, δεν αποκλείεται οι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ να… φιλιούνταν μεταξύ τους όταν συνυπήρχαν.
Η Εξέλιξη ενός Μυστηρίου
Το φιλί αποτελεί μια πραγματική εξελικτική απορία. Δεν προσφέρει κάποιο ξεκάθαρο πλεονέκτημα για την αναπαραγωγή ή την επιβίωση, και όμως αποτελεί καθολική συμπεριφορά σε πολλούς ανθρώπινους πολιτισμούς και παρατηρείται σε πολλά ζώα. Για να μπορέσουν να συγκρίνουν συμπεριφορές ανάμεσα σε διαφορετικά είδη, οι ερευνητές έπρεπε να δώσουν έναν αυστηρά επιστημονικό ορισμό στο τι θεωρείται φιλί: στοχευμένη επαφή στόμα με στόμα, με κάποια κίνηση χειλιών ή στοματικών μερών, χωρίς επιθετικότητα και χωρίς ανταλλαγή τροφής.
Χρησιμοποιώντας αυτόν τον ορισμό, εντόπισαν «φιλήματα» σε ζώα όπως λύκοι, σκίουροι των λιβαδιών, πολικές αρκούδες – γνωστές για το… «υγρό» τους στυλ – αλλά και τα άλμπατρος.
Τα Πρωτεύοντα Κλειδί για το Παζλ
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους πιθήκους και τους μεγάλους πιθήκους. Οι άνθρωποι, οι χιμπατζήδες και οι μπονόμπο φαίνεται πως μοιράζονται την ίδια συμπεριφορά, κάτι που οδήγησε την επικεφαλής της έρευνας, Δρ. Matilda Brindle, να καταλήξει ότι ο κοινός τους πρόγονος πιθανότατα φιλούσε. Επιπλέον, μελέτες DNA έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ μοιράζονταν τα ίδια στοματικά βακτήρια, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί χωρίς ανταλλαγή σάλιου για πολύ μεγάλες χρονικές περιόδους.
Γιατί Φιλιόμαστε;
Παρότι η νέα έρευνα απαντά στο «πότε» εξελίχθηκε το φιλί, δεν απαντά στο «γιατί». Υπάρχουν υποθέσεις ότι προέρχεται από συμπεριφορές περιποίησης στους προγόνους μας ή ότι εξελίχθηκε ως τρόπος αξιολόγησης υγείας και συμβατότητας συντρόφου.
Η Δρ. Brindle τονίζει ότι το φιλί δεν είναι απλώς μια ρομαντική ανθρώπινη πράξη: «Είναι μια συμπεριφορά που μοιραζόμαστε με άλλα ζώα και αξίζει να τη μελετήσουμε σοβαρά».
